تاریخ یزد در کلمه یزدگرد
تاریخ یزد وکرمان
تاریخ یزد
در کلمه یزدگرد
یزد « اقطاع » خانوئادۀ یزدگرد بود
گرد به معنای مکان و شهر نیست ( نظیر «گراد » در روسی )
« گرد » در کلمۀ یزدگرد یعنی نگاهبان ( که کلمۀ « گارد » به معنای نگهبان با آن هم ریشه است ) .
یزدگرد یعنی «نگاهبان یزدان » و لقب شاهپور سوٌم بوده . یزد قبل از حملۀ اسکندر نیز محل عبادتگاه بوده . زیارتگاه بوده . احتمالاً یزد اقطاع یزد گرد اول « کبیر » بوده و لذا این لقب نسل اندر نسل به احفاد او (اقطاع داران ) داران یزد ( خانوادۀ او ) اتلاق می شده .
البته گراد روسی و « بورگ » در زبان های ژرمانی ممکن است از همین عنوان « قلعه » « دژ« گرفته شده باشد . در قرون وسطا شهرها تقریباً قلعه ( ذژ ) بودند در اواخر قرون وسطا در کنار بازارهای دوره ای ( مثلاً هفته ای یک بار نخستین نشیمن ها و خانه های مردم عادی خرده بورژواها ، پدید آمده و واژه «بورژاوزی» از همین واژۀ بورگ به معنای « دژ » قلعه آمده است .
اطلاعات من از زبان روسی بسیار بسیار ضعیف است . به احتمال قوی « گراد » روسی نیز در اصل « قلعه » ( دژ ) معنا داشته (دژهای فؤدال ها ) شاید ریشۀ لاتینی داشته باشد . Great انگلیسی به معنای بزرگ . ممکن است با گراد هم ریشه باشد .
بهداد
طهران ، اردیبهشت ماه 1398
